Τα αιωρούμενα σωματίδια, ιδιαίτερα σήμερα, στις ημέρες της κλιματικής αλλαγής, αποτελούν ουσιαστικό μέρος της δημόσιας συζήτησης σε σχέση με τις επιπτώσεις τους στην υγεία.
Γιατί όμως τα αιωρούμενα ιδιαίτερα τα λεπτά σωματίδια, δηλαδή αυτά με πολύ μικρές διαμέτρους, είναι τόσο επικίνδυνα;
Τα αιωρούμενα σωματίδια διακρίνονται κατά βάση μεταξύ των δύο κλασμάτων, τα PM10 και PM2.5.
Το PM10 περιλαμβάνει όλα τα σωματίδια με μέγιστη διάμετρο 10 μm και το PM2,5 σημαίνει όλα τα σωματίδια με διάμετρο μικρότερη από 2,5 μm. Αυτά τα σωματίδια είναι αόρατα με γυμνό μάτι. Όσο μικρά κι αν είναι – ειδικά τα σωματίδια μεγέθους PM2,5 – μπορούν να φτάσουν στις κυψελίδες του πνεύμονα. Μάλιστα δε, σωματίδια μικρότερα από 1 μm μπορούν να φτάσουν ακόμη και στα αιμοφόρα αγγεία.
Οι χώροι εργασίας, όχι μόνο σε βιομηχανικές εγκαταστάσεις ή αυτοί που βρίσκονται πλησίον βιομηχανικών περιοχών και πολυσύχναστων δρόμων, αλλά και γραφεία, καταστήματα ή άλλοι χώροι, επιβαρύνονται από σωματιδιακούς και άλλους ρύπους οι οποίοι προέρχονται από τον αέρα της ατμόσφαιρας αλλά και από τα πρόσωπα που βρίσκονται στον χώρο ιδιαίτερα αν αυτά είναι αυξημένα σε αριθμό. Οι δραστηριότητες στους εσωτερικούς χώρους όπως το σκούπισμα με ηλεκτρική σκούπα, ο καπνός, το μαγείρεμα, επιβαρύνουν τον αέρα με σωματίδια και άλλους ρύπους.
Επισημαίνεται ότι τα σωματίδια σκόνης στον αέρα είναι φορείς μολυσματικών παραγόντων όπως μυκήτων και άλλων μικροοργανισμών καθώς βέβαια και φορείς ρύπων, όπως τοξικών ουσιών και άλλων χημικών παραγόντων. Το μεγάλο εμβαδόν της συνολικής επιφάνειας των σωματιδίων, ιδιαίτερα των λεπτότερων, είναι το υπόστρωμα επί του οποίου επικάθονται οι ρυπογόνοι και μολυσματικοί παράγοντες οι οποίοι με την σειρά τους εισέρχονται στον ανθρώπινο οργανισμό με την εισπνοή.
Με την εισαγωγή τους στον ανθρώπινο οργανισμό τα σωματίδια οι ρυπογόνοι και μολυσματικοί παράγοντες που αυτά μεταφέρουν, σε συνδυασμό με την αυξημένη συγκέντρωση CO2 και κατ΄ επέκταση την μειωμένη συγκέντρωση οξυγόνου, επηρεάζουν την συνολική ευεξία αφενός και ευθύνεται για δυσκολίες συγκέντρωσης, αϋπνία και για διάφορες αλλεργικές αντιδράσεις. Σε μακροπρόθεσμη βάση, η έκθεση σε λεπτά σωματίδια αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών και αναπνευστικών παθήσεων έως και σε καρκίνο του πνεύμονα.
Για την διασφάλιση καλής ευεξίας και καλής υγείας εν γένει, οι παράμετροι PM10, PM2,5, θερμοκρασία και υγρασία στον εσωτερικό χώρο πρέπει να μετρούνται και να παρακολουθούνται σε συστηματική βάση και να λαμβάνονται κατάλληλα μέτρα βελτίωσης της ποιότητας του αέρα εσωτερικού χώρου.
Επίπεδο άνεσης στον εσωτερικό χώρο θεωρείται αυτό για το οποίο τέσσερα στα πέντε άτομα δεν αισθάνονται δυσφορία και δεν εκφράζουν παράπονα.
Στο επίπεδο άνεσης η θερμοκρασία του χώρου κυμαίνεται μεταξύ 20-23 βαθμούς κελσίου και σχετική υγρασία 30-65%
- Για θερμοκρασία 21οC και σχετική υγρασία χαμηλότερη του 40% το κλίμα θεωρείται ξηρό
- Για θερμοκρασία 21οC και σχετική υγρασία περί το 50% το κλίμα θεωρείται βέλτιστο
- Για θερμοκρασία 21οC και σχετική υγρασία υψηλότερη του 70% το κλίμα θεωρείται υγρό
Ως προς τα σωματίδια PM2,5,
- Καλό έως κανονικό επίπεδο θεωρείται αυτό με συγκέντρωση 0-75mg/m3
- Μέσο προς χαμηλό επίπεδο θεωρείται αυτό με συγκέντρωση 75-200mg/m3 και
- Χαμηλό επίπεδο θεωρείται αυτό με συγκέντρωση >200mg/m3
Ως προς τα σωματίδια PM10,
- Καλό έως κανονικό επίπεδο θεωρείται αυτό με συγκέντρωση 0-150mg/m3
- Μέσο προς χαμηλό επίπεδο θεωρείται αυτό με συγκέντρωση 150-400mg/m3 και
- Χαμηλό επίπεδο θεωρείται αυτό με συγκέντρωση >400mg/m3
Ως προς τα επίπεδα CO2
- Καλή ποιότητα αέρα θεωρείται αυτή με συγκέντρωση CO2 0-800ppm
- Μέση προς χαμηλή ποιότητα αέρα θεωρείται αυτή με συγκέντρωση CO2 800-1500ppm
- Χαμηλή ποιότητα αέρα θεωρείται αυτή με συγκέντρωση CO2 >1500ppm
Η ποιότητα του αέρα εσωτερικού χώρου, ιδιαίτερα στους χώρους εργασίας, πρέπει να παρακολουθείται συστηματικά και να λαμβάνονται μέτρα διόρθωσης και βελτίωσής της.
Για την διασφάλιση της ποιότητας του αέρα εσωτερικού χώρου είναι αναγκαία η παροχή φρέσκου αέρα και όποτε απαιτείται, η χρήση καθαριστικών αέρα, υγραντήρων ή αφυγραντήρων.
